Fotowoltaika dla wspólnoty mieszkaniowej
Dominika Witynska / 2022-07-07 / Ze świata PV
Jednostką produkującą i użytkującą prąd może być nie tylko osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo, ale również spółdzielnia bądź wspólnota mieszkaniowa. Dla nich koszty utrzymania nieruchomości stanowią znaczną część stałych wydatków. Stale rosnące ceny energii elektrycznej obniżają płynność finansową wspólnot mieszkaniowych. Zgodnie z polskim prawem wspólnoty mogą wykorzystywać dachy pod montaż instalacji fotowoltaicznej.
Wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli nieruchomości. Powstaje z chwilą wyodrębnienia się pierwszego lokalu mieszkalnego w budynku mieszkalnym wielorodzinnym. W tym momencie pojawia się nieruchomość wspólna. Jest to część budynku, z której korzystają wszyscy mieszkańcy. W tym miejscu można zainstalować urządzenia do generowania prądu z promieni słonecznych.
Gdzie znajduje zastosowanie fotowoltaika dla wspólnot?
Fotowoltaika dla wspólnot mieszkaniowych to bardzo opłacalna inwestycja. Gromadzona ze słońca energia elektryczna przetwarzana jest na prąd, który zasila oświetlenie części wspólnej nieruchomości. Mowa tu o takich miejscach, jak klatki schodowe, piwnice, komórki lokatorskie, winda, parking lub garaże podziemne. Panele fotowoltaiczne wpływają na ochronę środowiska, poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Fotowoltaika uniezależnia mieszkańców od wewnętrznego dostawcy prądu, przerw w jego dostawie, awarii, negatywnych i trudnych warunków atmosferycznych oraz stale rosnących cen prądu.
Możliwości płynące z fotowoltaiki na bloku są duże. Już teraz roczne koszty związane z konsumpcją prądu sięgają wysokich kwot. W budynkach wielorodzinnych tkwi spory potencjał korzystania z odnawialnych źródeł energii. Są to niezacienione, wysokie bloki, które mają wolną przestrzeń na dachu. Można ją przeznaczyć na wybudowanie instalacji fotowoltaicznej.
Formalności związane z montażem paneli fotowoltaicznych na bloku
Jeżeli wspólnota mieszkaniowa chce zamontować panele fotowoltaiczne na bloku, to konieczna jest uchwała ogółu właścicieli lokali mieszkalnych. Uchwała taka zapada większością głosów, które są liczone według wielkości udziałów. Tak więc do zamontowania instalacji fotowoltaicznej na budynku wielorodzinnym nie jest wymagana zgoda wszystkich właścicieli lokali. Wspólnota mieszkaniowa powinna podjąć uchwałę udzielającą zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów i dokonywania wszelkich czynności związanych z zainstalowaniem paneli słonecznych.
W przypadku gdy panele fotowoltaiczne na bloku mają moc do 50 kW, a wysokość konstrukcji nie przekracza 3 metrów, nie jest wymagane ani pozwolenie na budowę, ani zgłoszenie prac dotyczących instalacji fotowoltaiki. Istnieje obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej projektu systemu fotowoltaicznego. Należy też powiadomić Państwową Straż Pożarną o planowanej inwestycji.
Cały proces związany z inwestycją budowy paneli w bloku nie jest krótki. Każdy dach ma swoje ograniczenia obciążeniowe i to od nich zależy możliwość wybudowania konstrukcji. Specjaliści muszą określić rodzaj konstrukcji i jej montażu. Do tego wymagana jest ekspertyza dotycząca możliwości nośnych dachu budynku.
To dodatkowe koszty, ale jest to bardzo istotny i obszerny dokument. Istotną kwestią jest też sprawa odgromienia oraz odpowiedniego ustawienia paneli w stosunku do innych urządzeń na dachu.
Parametry paneli fotowoltaicznych w bloku
Aby uzyskać możliwie największą opłacalność inwestycji w panele fotowoltaiczne w bloku i prawidłowo dobrać moc oraz rozwiązania technologiczne całej instalacji, konieczne jest uprzednie przeprowadzenie audytu energetycznego. Jest to ekspertyza techniczno-ekonomiczna dotycząca użytkowania energii w budynku, która zawiera założenia co do projektu modernizacji bloku. Stanowi ocenę istniejącego stanu użytkowania energii oraz określa możliwości i środki służące do jej poprawy.
Głównym elementem ekspertyzy jest analiza ekonomiczno-energetyczna usprawnień budynku wraz z wyborem optymalnego zakresu prac modernizacyjnych. Najważniejszym elementem audytu jest obliczenie zapotrzebowania na energię i moc w obecnym stanie budynku wielorodzinnego oraz po zrealizowaniu usprawnień opisanych w ekspertyzie. Taki dokument jest podstawą do uzyskania dofinansowania inwestycji związanej z budową fotowoltaiki w bloku. Audyt może być przeprowadzony przez uprawnionego audytora.
Fotowoltaika w bloku na ścianie
Jednym z miejsc, gdzie można zainstalować panele fotowoltaiczne, jest ściana budynku. Ten rodzaj montażu sprawdzi się na wysokich blokach. Warunkiem jest brak zacienienia ściany budynku. Jeżeli dana nieruchomość dopiero powstaje, to można na etapie budowy zdecydować się na ogniwa stanowiące trwałą część bloku. W istniejącym już budynku wielorodzinnym montuje się konstrukcję, do której instalowane są moduły fotowoltaiczne. Panele zamontowane na ścianie bloku w szczytowym punkcie generują energię elektryczną na poziomie 70% swoich możliwości.
Fotowoltaika w bloku na balkonie
Innym rozwiązaniem jest montaż modułów fotowoltaicznych na balkonach budynku. Może tego dokonać każdy właściciel mieszkania w bloku wielorodzinnym, jednak wymagana jest zgoda wspólnoty mieszkaniowej na montaż. Taką instalację zaleca się umieścić od strony południowej.
Jeżeli dach budynku nie jest odpowiednim miejscem do wybudowania konstrukcji do paneli fotowoltaicznych, a ściana bloku jest zacieniona, to istnieje jeszcze możliwość wybudowania wiat słonecznych, zaopatrzonych w stacje ładowania samochodów elektrycznych.
Możliwy jest także montaż paneli fotowoltaicznych w gruncie, na specjalnie wyznaczonym i ogrodzonym terenie. Trudność polega na znalezieniu powierzchni, której często brakuje wśród istniejących bloków.
Korzyści płynące z fotowoltaiki dla wspólnot
Do niewątpliwych korzyści związanych z montażem fotowoltaiki na bloku należy obniżenie kosztów eksploatacji części wspólnych budynku. Zaoszczędzone pieniądze wspólnota mieszkaniowa może przeznaczyć na modernizację obiektu lub inne, bieżące sprawy. Korzystanie z instalacji fotowoltaicznej to także sposób na walkę ze szkodliwym dla mieszkańców miast smogiem. Fotowoltaika to niewyczerpalne źródło energii z promieni słonecznych, które nie emitują szkodliwych związków chemicznych do środowiska.
Wspólnoty mieszkaniowe są zwolnione z wydatków z tytułu rozliczenia energii, z opłaty dystrybucyjnej i kosztów tak zwanego bilansowania handlowego. Wygenerowane nadmiarowe ilości energii elektrycznej takie podmioty mogą przekazywać do sieci na zasadzie net meteringu. Jest to rozliczenie energii elektrycznej wyprodukowanej z instalacji fotowoltaicznej z energią zużytą w okresie rozliczeniowym – kWh wyprodukowanej za kWh zużytej.
Instalacja fotowoltaiczna zamontowana na budynku wielorodzinnym zwiększa atrakcyjność i wartość nieruchomości. Jej stworzenie nie tylko wiąże się z poniesieniem sporych kosztów, ale też przynosi korzyści:
- znacznie obniża miesięczne zużycie energii elektrycznej części wspólnej budynku,
- podnosi wartość nieruchomości,
- wnosi wkład w ochronę środowiska,
- wspólnota osiąga większość płynność finansową dzięki niższym rachunkom za prąd,
- dzięki oszczędnościom istnieje możliwość zwiększenia inwestycji w nieruchomości.
Fotowoltaika dla wspólnot a podatki
Dla budynków o powierzchni większej niż 300 m2 i mieszkań o powierzchni użytkowej nie większej niż 150 m2 obowiązuje stawka podatku VAT 8% na instalacje montowanych na obiektach objętych społecznym programem mieszkaniowym. Wspólnoty mieszkaniowe korzystają z tej niższej stawki podatku, budując instalacje fotowoltaiczne na dachach nieruchomości, na posesji lub innym budynku, stanowiącym część kompleksu mieszkalnego.
Inwestycja związana z fotowoltaiką dla wspólnot nie jest tania, ale zwrot poniesionych kosztów można osiągnąć w przeciągu kilku lat, biorąc pod uwagę niższe rachunki za prąd. W przypadku wspólnot mieszkaniowych głównym źródłem finansowym na zakup i montaż paneli w bloku są środki pozyskane bezpośrednio od lokatorów. Nie jest to jedyna możliwość. Na instalacje fotowoltaiczne wspólnoty mieszkaniowe mogą otrzymać korzystne i opłacalne ulgi inwestycyjne oraz dofinansowania krajowe, samorządowe, gminne, wojewódzkie i unijne. Wiele instytucji oferuje też formy pożyczki bezzwrotnej lub dotacje bez konieczności zwrotu środków finansowych. Możliwy jest także leasing fotowoltaiki. Tę formę finansowania oferują zazwyczaj podmioty komercyjne. Wspólnota mieszkaniowa nie ponosi całych kosztów inwestycji, spłaca je częściowo w ratach leasingowych. Po całkowitej spłacie instalacja może przejść na własność inwestora. Na podobnych zasadach działa też abonament fotowoltaiki. Wspólnota mieszkaniowa zobowiązuje się wówczas do dokonywania stałych, terminowych płatności. Po kilku latach instalacja fotowoltaiczna przechodzi na jej własność. Wówczas zaczynają się oszczędności.
Wspólnoty mieszkaniowe mają wiele możliwości w zakresie realizacji inwestycji związanej z fotowoltaiką. Nowo powstające budynki wielorodzinne zyskują na wartości poprzez zamontowanie na nich paneli fotowoltaicznych. Niezależnie od tego, kto chce zainstalować panele fotowoltaiczne, jest to rozwiązanie przyjazne środowisku. Poniesione koszty zwracają się po około 8-10 latach lub szybciej.